Trasa nr 5: Z Ozimka nad stawy w Utracie i do Izbicka
ROWEREM WOKÓŁ OZIMKA
Trasa nr 5: Z Ozimka nad stawy w Utracie i do Izbicka (32,2km)
Łatwa, rekreacyjna trasa prowadząca rzadziej uczęszczanymi szlakami rowerowymi. Wycieczka spodoba się szczególnie miłośnikom natury. Sporo na niej leśnych odcinków, a stawy w Utracie to doskonałe miejsce na obserwacje ptaków wodnych i drapieżnych. Na trasie miniemy też dawne grodzisko średniowieczne, a w Izbicku odwiedzimy ciekawy pałac.
MAPA TRASY: https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=18ayQQdXVK9I_EuRzL_CRja8nC29LfUhM&usp=sharing
CIEKAWE MIEJSCA NA TRASIE
Zabytkowy most żelazny w Ozimku
Najstarszy żelazny most wiszący w Europie kontynentalnej. Oddano go do użytku w 1827 roku. W całości został wykonany w miejscowej Hucie Małapanew. Składa się z 1600 części. Wszystkie zostały wykute ręcznie. Waga konstrukcji to 55 ton, długość przęsła to 28,6 m, a rozpiętość pylonów – 31,5 m. Most stoi w samym centrum miasta, tuż za Parkiem Hutnika. Tuż obok mostu, przy śluzie stoi budynek Muzeum Hutnictwa.
Huta Mała Panew i Muzeum Hutnictwa w Ozimku
Huta Małapanew jest najstarszą działającą hutą w Polsce. Jej historia sięga czasów króla pruskiego Fryderyka II, który w 1753 r. podpisał rozkaz o jej utworzeniu. Uruchomiono ją w 1789 roku i w początkowej fazie jej istnienia produkowano tu niezwykle nowatorskie konstrukcje mostów. Jednym z nich jest najstarszy żelazny most w Europie kontynentalnej, który łączy brzegi przepływającej obok huty Małej Panwi. W czasach II wojny światowej huta stała się zbrojownią produkującą na potrzeby wojskowe. Po II wojnie światowej nastąpił największy rozwój huty, a wraz z nią całego Ozimka. Tuż przy hucie, nieopodal zabytkowego mostu stoi budynek Muzeum Hutnictwa. Oprócz archiwaliów huty można tu obejrzeć wyprodukowane w niej piece, wyroby użytkowe, garnki, naczynia, wyroby artystyczne i sakralne, płaskorzeźby, plakiety, a nawet monety i numizmaty. Muzeum otwarte jest w soboty w godz. 10-14 i niedziele w godz. 13-17.
Kościół i dawny cmentarz ewangelicko-augsburski w Ozimku
Parafia ewangelicka istnieje w Ozimku od 1768 roku. Przez pierwsze 50 lat funkcjonowała bez swojego kościoła, a nabożeństwa odbywały się w nieistniejącym już tzw. „zameczku”, gdzie urządz0no salę modlitwy. Budowę obecnego kościoła zakończono w 1821 roku. Nie posiadał on jeszcze wieży, a obok niego stała drewniana dzwonnica. Wieżę dobudowano dopiero w 1860 roku, przenosząc do niej dzwony. Tuż obok kościoła znajduje się niewielki park, który powstał w miejscu dawnego cmentarza ewangelickiego. Grzebano tutaj pracowników huty oraz mieszkańców przyhutniczych osiedli. W latach powojennych cmentarz uległ całkowitej dewastacji, a w latach 60-tych XX wieku został zlikwidowany. Na centralnym skwerze parku stoi metalowa makieta zabytkowego, ozimskiego mostu. Tuż obok parku znajduje się nowy cmentarz, na którym pochowany jest założyciel huty w Ozimku, Johann Georg Rehdanz.
Wyspa Rehdanza w Ozimku
Park miejski na południowym brzegu Małej Panwi, naprzeciw głównego wejścia do huty Mała Panew. Nosi imię założyciela królewskiej huty w Ozimku – Johanna Georga Rehdanza. Pierwsze alejki spacerowe z ławkami powstały tu w 1803 r. Sfinansowano je z dobrowolnych składek pracowników huty. Później postawiono w parku kręgielnię, strzelnicę, ptaszarnię oraz kilkanaście pomników postaci ważnych dla przemysłu hutnicznego. Niestety podczas II wojny światowej park został doszczętnie zniszczony. Dziś jest to miejsce plenerowych imprez i wypoczynku mieszkańców miasta. W parku znajduje się muszla koncertowa, wiata piknikowa, plac zabaw, oraz przystań kajakowa, na której kończą się spływy Małą Panwią z Kolonowskich.
Lasy Stobrawsko-Turawskie
Obszar chronionego krajobrazu, lasy występujące w gminach: Ozimek, Turawa, Chrząstowice, Murów, Popielów, Łubniany. Są one pozostałością Puszczy Śląskiej. Znajdziemy tu bory wilgotne, mieszane i świeże z przewagą drzewostanu sosny. Występuje tu kilka florystycznych rezerwatów przyrody.
Kaplica św. Liboriusa Biskupa w Krzyżowej Dolinie
Niewielka neogotycka kaplica zbudowana z czerwonej cegły. Znajduje się we wschodniej części wsi, lekko schowana w podwórku. Tuz obok znajduje się plac zabaw.
Stawy w Utracie
To siedem stawów rybnych położonych obok siebie i oddzielonych wąskimi groblami. Doskonałe miejsce do obserwacji ptactwa wodnego. Występują tu m.in. łabędzie, kormorany, dzikie kaczki, perkozy, łyski i czaple.
Kopiec kreta - dawne grodzisko średniowieczne
Wyraźne, okrągłe wzniesienie porośnięte jest dziś drzewami. Wokół widać pozostałość dawnej fosy. Wykopaliska archeologiczne potwierdziły istnienie w tym miejscu grodu we wczesnym średniowieczu grodu. Miejsce to znajduje się przy północnym wjeździe na stawy utrackie.
Pomnik przyrody – źródełko wody
Leżące nieopodal stawów w Utracie, przykryte niewielkim, drewnianym domkiem źródełko słynie z niezwykle czystej wody. W dawnych czasach okoliczni mieszkańcy wykorzystywali ją do produkcji masła.
Pałac w Izbicku
Pierwszy pałac stanął w Izbicku w XVI wieku. Później kilkukrotnie spłonął w pożarach i za każdym razem był odbudowywany w innym stylu, ostatnim razem w stylu klasycystycznym. Przy bramie wjazdowej możemy podziwiać dwa kamienne dziki, które są częścią herbu rodu Strachwitz zasłużonego dla okolicy. Park przy pałacu to 11-hektarowy ogród pełen starych drzew i rzadkich krzewów. Dziś jest tu hotel i ośrodek konferencyjny, w którym w 2011 r. obradowała Grupa Wyszehradzka.
OZIMEK – IZBICKO
przez Borycz (15,5 km)
OZIMEK (ul. Wyzwolenia – ul. Kolejowa – ul. Daniecka – ul. Robotnicza) – NOWA SCHODNIA – ŻÓŁTY SZLAK ROWEROWY – KRZYŻOWA DOLINA (ul. Opolska – ul. Powstańców Śląskich) – NIEBIESKI SZLAK ROWEROWY – BORYCZ – NIEBIESKI SZLAK ROWEROWY – STAWY W UTRACIE – IZBICKO, PARK
Wycieczkę rozpoczynamy nieopodal zabytkowego mostu żelaznego w centrum Ozimka. Kierujemy się na wschód, ul. Wyzwolenia i na pierwszym skrzyżowaniu skręcamy w prawo, w ul. Kolejową, którą dojeżdżamy do stacji. Za nią przejeżdżamy przez przejazd kolejowy i jedziemy cały czas prosto, ul. Daniecką, przejeżdżając po chwili przez niewielki fragment Nowej Schodni. Tu na rozwidleniu skręcamy łagodnie w lewo i wjeżdżamy do lasu, by na pierwszym skrzyżowaniu skręcić znów w lewo, w stronę Krzyżowej Doliny. Jedziemy rzadko uczęszczaną asfaltową szosą, którą biegnie żółty szlak rowerowy. Na skrzyżowaniu w centrum Krzyżowej Doliny skręcamy w prawo, zamieniając żółty szlak na niebieski. Będzie nam on towarzyszył do stawów w Utracie. Jedziemy główną ulicą wioski, mijając przydrożną kapliczkę, a kawałek za nią lekko schowaną w podwórku po lewej stronie Kaplicę św. Liboriusa Biskupa. Na końcu Krzyżowej Doliny, na rozwidleniu z krzyżem jedziemy w lewo i wjeżdżamy do lasu. Jedziemy cały czas prosto, niebieskim szlakiem, niecałe 3 km i wyjeżdżamy z lasu do Boryczy. Przejeżdżamy prosto przez wioskę i okalające ją łąki i po chwili dojeżdżamy na skraj lasu otaczającego stawy w Utracie. Mijamy skrzyżowanie kilku szlaków rowerowych i jedziemy dalej niebieskim, który kończy się 300 m. dalej, w lesie. W miejscu tym w prawo odchodzi czarny szlak, którym biegnie skrót naszej trasy do drogi Izbicko-Krośnica. Jadąc nim ok. kilometr, dojeżdżamy do skrzyżowania, z którego skręcając w lewo możemy dotrzeć nad Kopiec Kreta czyli dawne grodzisko średniowieczne i dalej nad stawy. Z kolei skręcając w prawo, 300 metrów dalej dojedziemy do pomnika przyrody – źródełka wody.
Jadąc główną trasą wycieczki od skrzyżowania, na którym czarny szlak skręca w prawo, kierujemy się prosto. Po chwili przejeżdżamy pomiędzy dwoma schowanymi za drzewami stawami. Około kilometra dalej droga zakręca po łuku w lewo i dojeżdża do leśnego skrzyżowania, na którym skręcamy w drugą drogę w prawo. Jadąc cały czas prosto, docieramy na skraj lasu, gdzie skręcamy w lewo. Po chwili skręcamy w prawo i dojeżdżamy do parku w Izbicku. Tu możemy odpocząć przed drogą powrotną. Warto też odwiedzić pałac, w którym jest obecnie hotel i restauracja.
IZBICKO – OZIMEK
przez Krośnicę (16,7 km)
IZBICKO, PARK – CZARNY SZLAK ROWEROWY – UTRATA – KROŚNICA (ul. Wiejska – ul. Szkolna) – KRZYŻOWA DOLINA (ul. Powstańców Śląskich – ul. Opolska) – ZÓŁTY SZLAK ROWEROWY – NOWA – OZIMEK (ul. Daniecka – ul. Kolejowa – ul. Wyzwolenia)
Całą drogę powrotną do Ozimka pokonujemy rzadko uczęszczanymi asfaltowymi drogami. Z parku w Izbicku kierujemy się czarnym szlakiem rowerowym na północ, w stronę Krośnicy. Po drodze mijamy Utratę, za którą czarny szlak odbija w prawo, nad stawy, a my jedziemy dalej asfaltową szosą. Na kolejnym skrzyżowaniu skręcamy w prawo, do Krośnicy. Jedziemy do centrum wioski ul. Wiejską, na końcu której skręcamy w prawo i mijamy kościół. Czterysta metrów dalej skręcamy w lewo i wyjeżdżamy na łąki i pola. Nasza droga zatacza łuk w prawo i dociera na skraj lasu. Tu znów zakręca – najpierw w lewo, potem w prawo i wjeżdża w głąb lasu. Jedziemy cały czas prosto ok. 2,5 km i wyjeżdżamy z lasu do Krzyżowej Doliny. Tu na głównym skrzyżowaniu skręcamy w lewo i wjeżdżamy na żółty szlak rowerowy. Za wioską wjeżdżamy do lasu i dojeżdżamy do skrzyżowania gdzie skręcamy w prawo i wyjeżdżamy w Nowej Schodni. Jadąc główną drogą, docieramy do przejazdu kolejowego, za którym skręcamy w prawo. Jedziemy ul. Kolejową obok stacji, a potem Huty Małapanew, przejeżdżamy przez most na rzece i tuż za nim na skrzyżowaniu skręcamy w lewo i dojeżdżamy do centrum Ozimka, gdzie kończymy wycieczkę.
opis trasy, zdjęcia i mapa:
Przemysław Supernak, SuperGlob
